چرا دندان‌های کودک زرد می‌شوند؟ بررسی دلایل، راهکارها و پیشگیری
دندان‌های سفید و سالم، نشانه‌ای از سلامت عمومی کودک هستند. اما وقتی متوجه می‌شویم که دندان‌های شیری یا دائمی فرزندمان به رنگ زرد درمی‌آیند، نگران می‌شویم. آیا این زردی طبیعی است یا نشانه‌ای از مشکل؟ در این مقاله به چرا دندان‌های کودک زرد می‌شوند؟ می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید : عصب کشی دندان کودکان اصفهان
تفاوت رنگ طبیعی دندان‌های شیری و دائمی
اولین نکته‌ای که باید بدانید این است که دندان‌های شیری معمولاً سفیدتر از دندان‌های دائمی هستند. بنابراین اگر کنار دندان‌های شیری، دندان دائمی رشد کند، ممکن است رنگ آن زردتر به نظر برسد. این یک فرآیند طبیعی است و جای نگرانی ندارد. مینای دندان دائمی ضخیم‌تر است و مواد معدنی بیشتری دارد که باعث می‌شود کمی زردتر دیده شود.
دلایل شایع زرد شدن دندان‌های کودک
۱. بهداشت ضعیف دهان و دندان
اگر کودک مسواک نزند یا مسواک زدن را درست انجام ندهد، پلاک و باکتری روی سطح دندان جمع می‌شود و باعث تغییر رنگ می‌شود. باقی ماندن غذا، نوشیدنی‌ها و شیرینی‌ها روی دندان باعث تجمع باکتری و در نهایت زردی دندان می‌شود.
۲. مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای رنگ‌دار
مصرف زیاد نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه، چای، قهوه (در نوجوانان)، آبمیوه‌های صنعتی و غذاهای رنگ‌دار می‌تواند رنگ دندان را تغییر دهد. حتی مصرف زیاد لبنیات صنعتی یا شکلات‌های رنگی در کودکان نیز اثر دارد.
۳. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها
برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مثل تتراسایکلین اگر در دوران رشد دندان‌ها (قبل از ۸ سالگی) مصرف شوند، باعث لکه‌های زرد یا قهوه‌ای در دندان می‌شوند. حتی اگر مادر در دوران بارداری از این داروها استفاده کرده باشد، ممکن است اثر آن روی دندان‌های کودک دیده شود.
۴. فلوروزیس دندانی
مصرف بیش از حد فلوراید (مثلاً از طریق خمیردندان بزرگسالان یا آب آشامیدنی غنی از فلوراید) در دوران کودکی ممکن است باعث ایجاد خطوط یا لکه‌های سفید یا زرد روی دندان شود. این وضعیت “فلوروزیس” نام دارد و در مراحل شدیدتر ظاهر دندان‌ها را به شدت تغییر می‌دهد.
۵. تروما یا ضربه به دندان
اگر کودک ضربه‌ای به دندان یا لثه وارد کند (مثلاً هنگام زمین خوردن)، ممکن است پالپ دندان آسیب ببیند و دندان به مرور تیره یا زرد شود. حتی اگر دندان نشکند، ضربه داخلی می‌تواند رنگ را تغییر دهد.
۶. ژنتیک
در برخی موارد، ژنتیک نقش مهمی در رنگ دندان دارد. بعضی از کودکان به‌طور طبیعی مینای نازک‌تری دارند که رنگ عاج زرد زیر آن بیشتر دیده می‌شود. در این صورت، دندان‌ها حتی با رعایت بهداشت کامل باز هم کمی زرد به نظر می‌رسند.
۷. پوسیدگی دندان
پوسیدگی‌های سطحی یا عمیق ممکن است با تغییر رنگ دندان شروع شوند. گاهی زردی دندان در مراحل اولیه پوسیدگی ظاهر می‌شود و با گذشت زمان به قهوه‌ای یا خاکستری تغییر می‌کند.
زرد شدن دندان دائمی کودک؛ طبیعی یا نگران‌کننده؟
همان‌طور که گفتیم، دندان‌های دائمی ممکن است نسبت به دندان‌های شیری زردتر باشند. اما اگر رنگ آن‌ها بسیار تیره، لکه‌دار یا ناهمگون است، بهتر است به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید. گاهی مشکلات ساختاری مینای دندان یا مصرف داروهای خاص باعث این تغییر رنگ می‌شوند و نیاز به بررسی تخصصی دارند.
راهکارهایی برای پیشگیری از زرد شدن دندان‌های کودک
آموزش مسواک زدن صحیح
از سن ۲ تا ۳ سالگی باید مسواک زدن را به کودک آموزش دهید. تا سن ۶-۷ سالگی حتماً با نظارت شما باشد. استفاده از خمیردندان مخصوص کودکان و نخ دندان در صورت نیاز نیز توصیه می‌شود.
کاهش مصرف خوراکی‌های رنگی و شیرین
مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین، شکلات و مواد غذایی صنعتی را کنترل کنید. به‌ویژه بعد از خوردن این مواد، مسواک زدن ضروری است.
عدم استفاده خودسرانه از داروها
هیچ‌گاه بدون تجویز پزشک از آنتی‌بیوتیک استفاده نکنید. در زمان بارداری و شیردهی هم از مصرف تتراسایکلین پرهیز شود.
کنترل میزان فلوراید
از خمیردندان کودکان با میزان فلوراید مناسب استفاده کنید و در صورت نیاز، آزمایش فلوراید آب مصرفی خانواده را انجام دهید.
ویزیت‌های منظم دندانپزشکی
هر ۶ ماه یک‌بار کودک را برای معاینه به دندانپزشک ببرید. این کار به تشخیص زودهنگام تغییر رنگ و مشکلات دیگر کمک می‌کند.
روش‌های درمان و سفید کردن دندان‌های زرد کودکان
درمان زردی دندان بستگی به علت آن دارد. برخی روش‌های رایج شامل موارد زیر است:
-
جرم‌گیری تخصصی توسط دندانپزشک اطفال
-
پولیش دندان‌ها برای پاک کردن لکه‌های سطحی
-
در موارد شدید، درمان‌های زیبایی مثل ونیر مخصوص نوجوانان (با احتیاط)
-
محدود کردن مصرف داروهای مؤثر در رنگ دندان
نکته مهم این است که سفید کردن دندان با مواد شیمیایی برای کودکان توصیه نمی‌شود، مگر با تشخیص و نظارت دندانپزشک متخصص اطفال.
بیشتر بخوانید : بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه هر یک از موارد زیر شدید، حتماً کودک را نزد متخصص ببرید:
-
تغییر ناگهانی رنگ دندان بدون دلیل مشخص
-
وجود لکه‌های قهوه‌ای، خاکستری یا سفید مات
-
شکایت کودک از درد یا حساسیت دندان
-
ضربه به دهان یا دندان
-
عدم از بین رفتن زردی با مسواک زدن منظم
- آشنایی بیشتر با فلورایدتراپی دندان کودکان اصفهان
جمع‌بندی
زرد شدن دندان‌های کودک دلایل مختلفی دارد؛ از مسائل کاملاً طبیعی مثل تفاوت مینای دندان گرفته تا عوامل نگران‌کننده مانند پوسیدگی یا مصرف دارو. آگاهی و مراقبت به موقع می‌تواند هم زیبایی لبخند کودک را حفظ کند و هم سلامت دهان و دندان او را تضمین کند.
اگر به سلامت دندان‌های کودک خود اهمیت می‌دهید، از همین امروز عادت‌های بهداشتی را در او نهادینه کنید و ویزیت‌های منظم دندانپزشکی را فراموش نکنید.
